ارزیابی صفات گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) و معرفی اکوتیپ‌های مناسب کاشت در شرایط آب و هوایی استان کرمان

زیره سبز ( Cuminum cyminum L.) از مهم‌ترین گیاهان دارویی و ادویه ای، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران می‌باشد. در این مطالعه اثر تنش خشکی در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری بعد از 50 درصد گل‌دهی مزرعه، قطع آبیاری بعد از 100 درصد گل‌دهی مزرعه) بر روی پنج اکوتیپ (ماهان، کوهبنان، خوسف، سبزوار و کاشمر) مورد بررسی قرارگرفت. صفات مورد بررسی شامل: تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک ، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، وزن کاه وکلش، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، درصد و عملکرد اسانس، شاخص برداشت بودند. نتایج حاصله نشان داد که صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن کاه وکلش، وزن دانه در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک، تعداد دانه در بوته، تعداد شاخه‌ فرعی، شاخص برداشت دچار کاهش قابل توجه ناشی از تنش گردیدند. ارزیابی اکوتیپ‌ها از نظر تحمل به خشکی توسط چهار شاخص مختلف میانگین هندسی (GMP)، تحمل به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL) صورت گرفت که با توجه به وضعیت همبستگی آن‌ها با عملکردهای دو شرایط تنش و غیر تنش، دو شاخص GMP و STI به‌عنوان بهترین شاخص‌ها در جداسازی اکوتیپ‌های متحمل انتخاب گردیدند. بر اساس این دو شاخص اکوتیپ ماهان به‌عنوان اکوتیپ متحمل شناخته شد