افزایش بهره ‌وری مصرف آب با کاربرد نیتروژن در کشت سویا

دانه­های روغنی بعد از غلات دومین منبع تأمین انرژی بشر هستند و در صنایع روغن­کشی و سایر صنایع غذایی نیز ارزش زیادی دارند. سویا یکی از منابع عمده تولید روغن و پروتئین گیاهی است که مثل سایر گیاهان روغنی ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮر و ﺗﻮﻟﯿﺪ روغن نیاز به ذخایر ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺘﺮوژن دارد تا بتواند انرژی لازم برای جذب مواد و رشد اندام­ها را فراهم کند. در مناطقی نظیر استان هرمزگان، ﺗﻨﺶ آﺑﯽ می­تواند ﺟﺬب ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﯾﯽ و ﺑویژه ﻧﯿﺘﺮوژن را به شدت ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ، لذا لازم است ﺗﻨﺎﺳﺐ مطلوب بین ﻣﺼﺮف ﻧﯿﺘﺮوژن و آب مصرفی تعیین شود. به همین منظور طی سال­های زراعی 1400 و 1401، پژوهشی با هدف بررسی و مقایسه اثر سطوح مختلف آب و نیتروژن در سویا در هرمزگان انجام شد. عامل اصلی شامل شش سطح (شاهد، 40، 60، 80، 100 و 120 درصد نیاز آبی گیاه) و عامل فرعی شامل پنج سطح (صفر، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بود. نتایج نشان داد مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تیمار بدون آبیاری (تنها با مصرف 50/85 میلی­متر آب بارندگی) باعث شد بیشترین بهره­وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد دانه، عملکرد غلاف، عملکرد روغن و عملکرد پروتئین دانه به ترتیب با میانگین 28/2، 71/3، 55/0 و 80/0 کیلوگرم بر متر مکعب حاصل گردد. بنابراین توصیه می­شود در مزارع تحت تنش آبی با شرایط مشابه، مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن با هدف بهبود بهره­وری مصرف آب و افزایش عملکرد دانه، روغن و پروتئین گیاه سویا مد نظر قرار گیرد.