بخش زیادی از باغات پسته ایران بهروش سطحی با راندمان مصرف آب نزدیک به 35% آبیاری میشوند. آبیاری قطرهای زیرسطحی با آب بسیار شور- سدیمی در ایستگاه تحقیقات پسته فیض آباد، در ʺ15 ʹ54 ˚34 شمالی، ʺ37 ʹ45 ˚58 شرقی، در سال 1391 اجرا شد. میزان مصرف آب در قطرهای زیرسطحی در سال 1391، 1600 مترمکعب و با افزایش سن درختان در سال 1401 به 3000 مترمکعب در هکتار رسید. این مقدار برای آبیاری سطحی در سال 1401، حدود 6912 مترمکعب بود. پراکندگی شوری خاک در سال 1401 نسبت به سال 1397 تغییر کرد. در لایه سطحی شوری از110 به 65 دسیزیمنسبرمتر کاهش و در لایه توسعه ریشه (60 تا 140 سانتیمتری) تقریباً به دو برابر افزایش یافت. ارتفاع، عرض، محیط تنه درخت و عملکرد، در دو روش آبیاری اختلاف معنیداری بایکدیگر نداشتند. اما در رشد سالانه، تعداد جوانه گل در شاخه و میانگین تعداد جوانه گل ریزشکرده بین در دو سال آخر، در هر دو روش آبیاری، اختلاف وجود داشت. رشد رویشی شاخه در سال 1401 تقریباً 50 درصد نسبت به سال 1400 کاهش یافت. کمترین رشد سالانه در روش آبیاری قطرهای زیر سطحی و در سال 1401 بدست آمد. روند تولید از زمان شروع باردهی (سال 1398) تا 1401 در روش زیر سطحی افزایشی بود؛ لیکن در روش سطحی و در سال آخر نسبت به سال قبل کاهش یافت. درمجموع کارآیی مصرف آب در روش زیرسطحی برابر 14/0 و در روش سطحی 07/0 کیلوگرم در مترمکعب بود. پیشنهاد میشود بهمنظور جلوگیری از کاهش رشد درختان در آبیاری قطرهای زیرسطحی، آبشویی بعد از 10 سال اجرا شود؛ همچنین شخم عمیق با زیرشکن بهمنظور بهبود شرایط تهویه خاک ضرورت دارد و نیز با افزودن مواد آلی به ناحیه توسعه ریشه شرایط تغذیهی بهبود مییابد. با توجه به بالا بودن کارایی مصرف آب و پایین بودن هزینههای تولید، روش زیرسطحی بر سطحی برتری نشان داد؛ لیکن باید عنوان نمود که در آبهایی با شوری بالا روش زیرسطحی نیاز به دقت و مدیریت ویژه میطلبد.
)
)