چکیده
نظام‌های بهره‌برداری از دیر باز نقش به‌سزایی در توسعه کشاورزی داشته و همواره به‌عنوان یکی از مسائل بنیادی کشاورزی در جهت بکارگیری صحیح منابع آب و خاک به شمار آمده‌اند. کشور ایران در نظام بهره‌برداری و مشارکت مصرف کنندگان آب کشاورزی در بهره‌برداری از منابع آب، از پیشینه‌ای غنی برخوردار است. نظام بهره‌برداری از آب نیز بر اساس همان پیشینه و قدمت با همان دقت و ظرافت شکل یافته است. به‌عبارت دیگر مدیریت عرضه آب، هم‌گام با مدیریت تقاضا بوده و تشکل‌های مصرف‌کننده آب، علاوه بر مدیریت مصرف آب، سایر فعالیت‌های جمعی را نیز رهبری می‌کردند. در مناطق کم آب کشور این تشکیلات به مراتب منسجم‌تر و قوی‌تر بوده و از قوانین و مقررات و ضوابط جامع‌تری برای مدیریت مصرف آب، برخوردارند. در مقاله حاضر انواع نظام‌های بهره‌برداری کشاورزی با تقسیم‌بندی بر مبنای دو دوره قبل و بعد از اصلاحات اراضی بررسی و در نهایت ساختار کنونی نظام‌های بهره‌برداری از منایع زیرزمینی در دشت بردسیر معرفی گردیدند. این مطالعه تلاش دارد با بررسی نظام‌های بهره‌برداریری، توصیه‌های کاربردی در اصلاح و ایجاد تحول در نظام‌های بهره برداری فعال را ارائه نماید.
)
)