چکیده
یکی از راه‌های کاهش تبخیر، پوشش خاک با بقایای گیاهی محصول قبلی است. باقی گذاشتن بقایا در سطح خاک، همراه با اجرای سامانه‌های خاک‌ورزی حفاظتی در مناطق خشک با گرمای بالا، موجب کاهش تبخیر سطحی آب و افزایش عملکرد دانه ذرت می‌گردد. این تحقیق با سه تیمار خاک‌ورزی و چهار سطح مدیریت بقایای گندم اجرا شد. تیمارهای خاک‌ورزی شامل، کم‌خاک‌ورزی با دیسک، کم‌خاک‌ورزی با خاک‌ورز مرکب، بی‌خاک‌ورزی و سطوح مدیریت بقایای گندم شامل؛ سوزاندن بقایا و حفظ 35، 75 و 100 درصد بقایا بود. نتایج تحقیق نشان داد، خاک‌ورزی با خاک‌ورز مرکب و دیسک سبب افزایش معنی‌دار محتوی رطوبتی خاک در عمق 20 -0 و 40 -20 سانتی متری در مرحله جوانه‌زنی و ساقه رفتن شد. محتوی رطوبتی خاک در مرحله جوانه زنی بذر در هر سه سال آزمایش در سوزاندن بقایای گندم به‌طور معنی‌داری از سایر تیمارها کمتر و رطوبت خاک در حفظ 75 درصد بقایا 15.6 درصد بود. هم‌چنین افزایش 11 و 8 درصدی محتوی رطوبتی خاک در عمق 20 تا 40 سانتی‌متری خاک با حضور 100 و 75 درصدی بقایا نشان از برتری وجود بقایا نسبت به سوزاندن آن‌ها داشت. کربن آلی تحت تاثیر خاک‌ورزی و میزان بقایا در طی سه سال آزمایش افزایش نشان داد، به طوری که افزایش 30 درصدی در سال دوم و سوم نسبت به سال اول را نشان داد و تیمار سوزاندن بقایا، در هر سه روش خاک‌ورزی، کمترین میزان کربن آلی را داشت. حفظ 75 درصد بقایای گندم و خاک‌ورزی با خاک‌ورز مرکب باعث افزایش 36 درصدی کربن آلی خاک شد.
)
)