ارزیابی مالی و اقتصادی اجرای پروژه‌ آبیاری کم‌فشار در یک باغ گلابی

چکیده
در این مطالعه با استفاده از داده‌های میدانی آثار اقتصادی و مالی اجرای پروژه آبیاری کم‌فشار (ثقلی) در یک باغ گلابی واقع در روستای رهال شهرستان خوی بررسی شد. بدین منظور ابتدا فهرستی از مزایا و معایب استقرار سیستم آبیاری استخراج و سپس با استفاده از تکنیک ارزیابی پروژه، شاخص‌های مالی از قبیل ارزش خالص فعلی، نرخ بازده داخلی و دوره بازگشت سرمایه محاسبه شدند. در انتها نیز نقش تسهیلات اعتباری بر شاخص‌های سودآوری پروژه مطالعه شد. نتایج نشان داد که خالص ارزش فعلی سرمایه‌گذاری در این نوع سیستم در یک دوره 20 ساله حدود 63/1083 میلیون ریال می‌باشد و نرخ بازده داخلی این سرمایه‌گذاری، 68/34 درصد است. دوره بازگشت سرمایه نیز، 49/6 سال محاسبه گردید. طبق یافته‌های پژوهش کاهش نرخ سود بانکی و تخصیص یارانه اعتباری برای پروژه‌های آبیاری باعث افزایش قابل توجه خالص ارزش فعلی شده ولی دوره بازگشت سرمایه‌گذاری را به‌طور اندک کاهش می‌دهد. در نتیجه می‌توان گفت اجرای پروژه‌های آبیاری مدرن با حمایت دولت یا بدون آن دارای صرفه اقتصادی بوده و آشنا نمودن بهره‌برداران با اطلاعات مالی این‌گونه پروژه‌ها می‌تواند نقش قابل‌توجهی در ترغیب آن‌ها به کاربرد سیستم‌های آبیاری پیشرفته داشته باشد. مطالعه حاضر نشان داد توجه به ویژگی‌های منحصر به‌فرد هر واحد تولیدی (توپوگرافی، مجموعه منابع در اختیار و ترکیب درآمد و هزینه) و داشتن نگاهی کل محور، می‌تواند با تشکیل و تقویت زنجیره بهره‌وری عاملی برای ارتقای بهره‌وری سیستم آبیاری، مزرعه و در نهایت بخش کشاورزی کشور باشد.