ایران با بحران آب مواجه است، اما مشکل اصلی در عدم بهرهوری مناسب آب در کشور به ویژه در بخش کشاورزی است. یکی از مهمترین مباحث در این خصوص، لزوم توجه ویژه به شرایط خاک و به طور خاص ویژگیهای فیزیکی آن در راستای دستیابی به حداکثر بهرهوری مصرف آب میباشد. این مطالعه با هدف بررسی مهمترین ویژگیهای فیزیکی کیفیت خاک که بهرهوری مصرف آب در کشت ذرت را تحت تأثیر قرار میدهند در مشهد انجام شد. یکسانسازی شرایط کاشت، داشت و برداشت ذرت در خاکهای با ویژگیهای فیزیکی متفاوت، لازمه دستیابی به هدف این تحقیق بود. بر این اساس در 30 کرت آزمایشی با خاک دارای بافت، ساختمان و ماده آلی متفاوت و با مدیریت یکسان کشت ذرت انجام شد. با استفاده از روشهای مختلف اندازهگیریهای صحرایی و آزمایشگاهی تعداد 45 ویژگی فیزیکی خاک تعیین و محاسبه گردید و در نهایت ارتباط بین ویژگیهای فیزیکی خاک با مقدار ماده خشک تولید شده به ازاء واحد آب مصرفی در هر کرت بررسی و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بهرهوری مصرف آب در کشت ذرت به میزان قابل توجهی تحت تأثیر میزان و انرژی آب قابل استفاده و میانگین اندازه خلل و فرج خاک میباشد. لذا کشت ذرت در خاکهای با بافت لوم سیلتی، لوم رسی و لوم به ترتیب با داشتن مطلوبترین شرایط از منظر ویژگیهای ذکر شده، به طور نسبی بیشترین بهرهوری مصرف آب در این گیاه را به دنبال خواهد داشت.
)